Nederlandstalige literatuur in Hongaarse vertaling

Woensdag 10 november 2010 - Sinds enkele jaren brengt de Hongaarse uitgeverij Gondolat jaarlijks nieuwe vertalingen van Nederlandstalige literatuur op de Hongaarse markt. Na een reorganisatie in 2003 heeft de uitgeverij haar fonds vernieuwd en heeft zij vooral naam gemaakt met populair-wetenschappelijke en geesteswetenschappelijke boeken. Naast werken van onder andere Lieve Joris (Terug naar Congo, De melancholieke revolutie), Arnon Grunberg (Fantoompijn) en Benali Abdelkader (Bruiloft aan zee), begon Gondolat drie jaar geleden met de publicatie van een speciale reeks vertalingen van Nederlandstalige literatuur, zowel van Nederlandse als Vlaamse schrijvers.

De redacteur van deze reeks, die verschijnt onder de naam 'Akcentusok' ('Accenten'), is Judit Gera, bekend als vertaalster en docente Neerlandistiek aan de ELTE-universiteit te Boedapest. De serie bevat onder meer werken van Leon de Winter (Super-Tex), Bernlef (Hersenschimmen), Ferdinand Bordewijk (Karakter) en Thomas Rosenboom (Publieke werken). Onlangs is het achtste deel in de serie verschenen, Grote Europese Roman van de Vlaamse schrijver Koen Peeters (1959- ) in de vertaling van Orsolya Varga. Het boek kon verschijnen met ondersteuning van het Vlaams Fonds voor de Letteren.

Boekpresentatie en forumgesprek

Aan de forumdiscussie die na de boekpresentatie van Grote Europese Roman op 18 oktober aan de ELTE werd gehouden namen naast de schrijver en de vertaalster ook de Hongaarse schrijver Gábor Szántó, de hoofdredacteur van Gondolat, János Boris T. en Judit Gera als gespreksleider deel. János Boris T. vertelde dat Judit Gera de te vertalen werken selecteert en voorstelt, maar dat ook andere mensen de uitgeverij adviseren over boeken die in de reeks zouden kunnen verschijnen. Hij zei ook dat het de allereerste keer was dat twee uitgeverijen over de verkooprechten van een boek via Facebook een overeenkomst hebben gesloten.

Tijdens het gesprek ging Koen Peeters in op de ontstaansgeschiedenis van de roman. Hij liet weten dat hij op een romantische wijze wilde vertellen over wat Europa betekent, over wat de Europese identiteit inhoudt. De inspiratie voor dit thema heeft hij gekregen tijdens de buitenlandse zakenreizen die hij als medewerker van een Belgische bank heeft gemaakt, en waarbij hij ongeveer de helft van de verschillende Europese hoofdsteden heeft bezocht. Als souvenir koopt hij in elk land een boek in de oorspronkelijk taal die hij niet begrijpt. Zo heeft hij bijvoorbeeld in Italië een roman van Primo Levi aangeschaft, dat de belangrijkste aanzet voor zijn Europese roman heeft gegeven. Uit Boedapest is hij thuisgekomen met een Hongaarstalig boek van György Konrád in zijn zak.

Over het boek

Peeters behandelt in zijn werk onderwerpen als de oppervlakkigheid van de zakenwereld, de beleving van nationale identiteit, de culturele diversiteit, de verscheidenheid van talen en de holocaust. In de roman wisselt het perspectief tussen de 'junior manager' Robin (de ik-figuur) en de oudere directeur Theo. Het verhaal wordt gekenmerkt door tegenstellingen: enerzijds de snelle zakenwereld, het 'plastic' leven waarin Robin verkeert, zijn oppervlakkige kennis van de geschiedenis en cultuur en zijn onbekendheid met het verleden van Theo, beschreven in korte zinnen met veel Engelse business-uitdrukkingen. Anderzijds lezen we teksten over het verleden van Theo, juist geschreven in langere zinnen met minder gebruik van niet-Nederlandstalige uitdrukkingen.

Door de serie 'Akcentusok' van Gondolat krijgt een breder lezerspubliek in Hongarije toegang tot de Nederlandstalige literatuur, zowel romans van hedendaagse schrijvers als klassieke werken. In voorbereiding zijn De stille kracht van Louis Couperus en Tirza van Grunberg.