Tulpen op de poesta

Vrijdag 13 februari 2009 - De studie Nederlands is in Hongarije zeer populair. In de jaren negentig boomde de studie niet alleen hier, in heel Midden-Europa schoten vakgroepen Nederlands als paddenstoelen uit de grond. Van Poznan tot Ljubljana, van Olomouc tot Debrecen floreert de studie van de Nederlandse taal en cultuur. Steeds meer jonge mensen kiezen voor Nederlands als hoofdvakstudie, als specialisatie of als minor. Alleen al aan de universiteit Debrecen doen dat meer dan honderd studenten.

De reden voor de keuze is zeer uiteenlopend. Persoonlijke ervaring, een reisje naar Nederland, vriendje of vriendinnetje uit de Lage Landen, uitzicht op een goede baan na de studie, sympathie voor een 'kleine' taal en het 'kleine' land met een zeer rijke culturele geschiedenis en gewoon nieuwsgierigheid spelen allemaal een rol. Ook de nieuwswaarde van deze studie is belangrijk.

Op middelbare scholen in Hongarije wordt in de regel geen Nederlands onderwezen. Waar dat wel het geval is, kun je ze op één hand tellen. Jongeren die voor een studie Nederlands kiezen, willen dus ongetwijfeld iets nieuws. Die keuze is ook niet onverstandig, al zeg ik het zelf. Kleine talen in het algemeen en Nederlands in het bijzonder hebben een grote marktwaarde. Op dit moment zijn er twee keer zo veel vrije banen voor Nederlandssprekenden, die ook één of twee andere talen spreken, als voor andere werknemers. Bedrijven die deze mensen nodig hebben, meestal multinationals, kunnen niet alleen met hulp van headhunter-bedrijven aan medewerkers komen. Contact wordt met de vakgroepen Nederlands opgenomen en studenten worden nog voor de uitreiking van hun bul al weggekaapt. De meeste studenten in het laatste jaar werken al deeltijds in een bedrijf naast hun studie. Wie nu Nederlands studeert of gaat studeren doet dus een goede investering.

In Hongarije geniet Nederland en zijn cultuur geen al te grote bekendheid. De meeste mensen komen niet verder dan de gangbare clichés: tulpen, windmolens, fietsen, kaas en daar blijft het bij. Wat de taal betreft heerst nog een grotere verwarring. Dat in Nederland Nederlands wordt gesproken, wordt als vanzelfsprekendheid beschouwd. Maar dat dezelfde taal ook in België, naast Frans en Duits, de officiële taal is, wordt met wantrouwen ontvangen. En dat in Suriname het Nederlands de officiële taal is, wordt zelfs niet geloofd! Andere clichés met een twijfelachtige humor - dat het Nederlands geen taal is, maar een keelziekte, of dat het Nederlands ontstond toen een dronken Engelse matroos Duits probeerde te praten - laat ik het liefste buiten beschouwing. Aan de andere kant zijn er soortgelijke fantastische clichés in de Lage Landen over Hongarije gangbaar. De gemiddelde Nederlander weet niet eens weet waar het land ligt. "Oostblok" is het universele begrip dat men pleegt te hanteren. Dat betekent dat het voor de gemiddelde Nederlander van Riga tot Tirana, van Wladiwostok tot Berlijn één pot nat is. Dik fout en tijd voor verandering!

Wat zou de verontwaardiging groot zijn, als men in Hongarije opeens over het "Westblok" zou praten. Als je Duitsland, Nederland, Zweden, Portugal et cetera op één hoop zou gooien. Dat zouden veel Nederlanders niet leuk vinden. En terecht. De studie van een 'kleine' taal, zoals het Nederlands, in een 'klein' land, zoals Hongarije, heeft dus de functie van bruggenbouwer. Je leert een andere taal, cultuur en mentaliteit kennen en je leert elkaar persoonlijk kennen. Je begrijpt elkaar in de brede zin van het woord. Dat is niet alleen goed voor het individu en voor wederzijds begrip, maar het is ook goed voor de economie.