Programma Nationale Samenwerking

Maandag 5 juli 2010 - Als aanstaand premier hield Viktor Orbán tijdens zijn toespraak op 22 mei jongstleden een lang betoog over hoe naar zijn inziens de Hongaarse samenleving vorm moet krijgen. De revolutie die heeft plaatsgevonden in de stemhokjes, zoals hij in zijn speeches zei, legt een grote verantwoordelijkheid bij de nieuwe regering en vraagt om de uitvoering van grote veranderingen. Deze "Kompasnaald voor de Toekomst" is vastgelegd in het 85 pagina's omvattende 'Programma voor Nationale Samenwerking' welke hij als regeringsprogramma ter goedkeuring voorlegde aan het parlement.

De Nationaal-Conservatieve partij Fidesz van Viktor Orbán is zoals bekend winnaar geworden van de in april gehouden parlementsverkiezingen. In het Hongaarse politieke leven heeft een aardverschuiving plaatsgevonden. Niet alleen dat rechts en ultra-rechts een ruime meerderheid hebben gekregen, maar de Fidesz heeft zelfs een tweederde meerderheid in het parlement behaald. Hiermee heeft de partij van Orbán de mogelijkheid veranderingen door te voeren in de grondwet. De fundamenten van de samenleving in Hongarije worden door deze veranderingen in 'nationaal-conservatief' beton gegoten.

In de toespraak legde Orbán in bloemrijke taal uit wat zijn programma behelst. Hieronder een samenvatting van zijn toespraak waaruit duidelijk wordt hoe volgens de Fidesz de Hongaarse samenleving eruit moet gaan zien.

- Het Programma voor Nationale Samenwerking omvat alle facetten van de Hongaarse samenleving en de plannen van de Fidesz om deze te (her)inrichten. In de volgende vier jaar moet er een nieuwe grondwet samengesteld worden, jongeren moeten vanuit het buitenland weer naar huis komen en er moet anders gedacht worden over Hongarije: in een nieuwe 'Overeenkomst voor de Samenleving' is patriotisme het belangrijkste element.

- De voorgaande twintig jaar die verstreken zijn na de omwenteling vormden een periode van overgang. Door het gebrek aan de opstelling van een 'Overeenkomst voor de Samenleving' tijdens de omwenteling en in de jaren daarna is deze overgangsperiode nooit afgesloten. Tot nu toe, want in april is er een eind gekomen aan deze periode van onzekerheid, verdeeldheid, crisis en worstelingen en een nieuwe 'Overeenkomst voor de Samenleving' is geboren. Een nieuwe weg, naar een nieuwe tijdperk.

- Hongarije dient een nieuwe weg in te slaan, het regeringsprogramma is de kompasnaald hiervoor. Zonder deze richtingsaanwijzer zal het land weer verdwalen. Het regeringsprogramma gaat over het algemene doel, niet over de concrete stappen. Het document legt de politieke richting vast, hierna komen de beslissingen, de uitvoeringen hiervan, de plannen, kortom het "gezamelijke werk.

- De tijd van onzichtbare overeenkomsten, onzichtbare gelden en onzichtbare handen is voorbij. De Hongaren hebben duidelijk gekozen voor duidelijke politiek, duidelijke overeenkomsten, duidelijke fondsen, duidelijke wetten en duidelijkheid bij het ter verantwoording roepen. De regering staat voor een aantal morele zaken die voor iedereen van het hoogste belang zijn: werk, thuis, gezin, gezondheid en orde. De nieuwe 'Overeenkomst voor de Samenleving' geeft niet alleen een mogelijkheid om veranderingen in de grondwet door te voeren, maar ook een door de kiezers aan het parlement gegeven opdracht om een nieuwe grondwet te maken. Het huidige parlement is dus een grondwetgevende vergadering en de inrichter van een nieuwe samenleving.

- Vijf nationale zaken van belang moeten tot een goed einde gebracht worden: het op poten zetten van de economie, herstel van zekerheid en orde, de redding van de gezondheidszorg, sociale zekerheid en het herstel democratische waarden en normen. Hiervoor is verandering van opvattingen benodigd. Nationale eenheid is niet alleen een mooie frase, maar ook een praktisch economisch belang voor de Hongaren. Vroegere contracten in de samenleving hadden als overeenkomst dat de ene partner er voordeel bij had, altijd ten nadele van een ander. Deze opvatting leidde er toe dat de omwenteling winnaars en verliezers kent. Nieuwe overeenkomsten zijn nodig om de toekomst op te bouwen. Het neo-liberalisme heeft de samenleving tot een slagveld gemaakt en is hierdoor in geheel Europa ten onder gegaan.

- De politiek en het economische leven moeten op een nieuwe basis samenwerken. Voorwaarde hiervoor is dat beiden hun eigen grenzen en die van de ander waarbinnen zij mogen opereren moeten kennen. De politiek moet een economisch stimuleringsplan samenstellen, maar de spelers in het economisch leven moeten er van doordrongen worden dat er in het leven plaatsen zijn waar marktmechanismen niet werken. Politieke en economische spelers moeten inzien dat binnen deze nationale samenwerking sociale zekerheid en de markt niet meer tegenover elkaar mogen staan.

- Hongaars eigenaarschap moet versterkt worden. De Hongaarse staat moet de Hongaarse ondernemers, boeren en producten even goed ondersteunen en beschermen als andere EU-landen dit met hun eigen economie doen. De rol van de staat moet anders: de bureaucratie moet geminimaliseerd worden. De nationale samenwerking zal pas dan lukken als aan de voorwaarde wordt voldaan om de bureaucratie radicaal af te bouwen en een eenvoudiger belastingsysteem in te voeren. In ruil hiervoor moet de economische elite zich er toe verplichten om voor de werknemers die door de hervormingen op de markt komen, banen te scheppen en serieus behulpzaam te zijn bij het herscholen van deze mensen.

- Ook op het gebied van sociale zekerheid moet er anders gedacht worden. De cyclische politiek van korten en delen in de begroting moet doorbroken worden. De mensen moeten zekerheid hebben en meer welzijn. Om dit te kunnen bieden moeten nieuwe gereedschappen gevonden worden welke in de gezondheidszorg, onderwijs, steun voor het gezin en het creëren van banen ingezet kunnen worden.

- Degenen die tegen jongeren zeggen dat ze het land kunnen verlaten moeten zelf gestimuleerd worden het land te verlaten. (Hiermee verwees hij naar een uitspraak van voormalig premier Gyurcsány die zei dat als iemand het in Hongarije niet bevalt, hij of zij vrij staat ergens anders heen te gaan. Gyurcsány doelde op ondernemers die zich vanwege gunstigere belastingen in hun bedrijven naar Slowakije brachten. Red.,JN). Dat veel jongeren de afgelopen acht jaar het land hebben verlaten is op zich al een historisch falen van de Hongaarse politiek. Jongeren die hier zijn, moeten hier blijven, jongeren in het buitenland moeten weer teruggeroepen worden.

- Er moet anders gedacht worden over het vaderland. Vaderlandsliefde staat in de nieuwe 'Overeenkomst voor de Samenleving' op de eerste plaats. De eerste regering van het nieuwe tijdperk is hiervoor verantwoordelijk. Om precies te zijn heeft deze regering drie verantwoordelijkheden. Allereerst is er de verplichting het verkiezingsprogramma uit te voeren, waarin werkgelegenheid, huisvesting, gezin, orde en gezondheid de grondvesten vormen. Ten tweede is de regering verantwoordelijk om zonder compromissen de nieuwe 'Overeenkomst voor de Samenleving' ten uitvoer te brengen en de nationale samenwerking op te bouwen. Als derde verantwoordelijkheid moet de regering deze nieuwe samenleving en samenwerking beschermen. Het is duidelijk dat er elementen zijn die voordeel hebben gehad in de overgangsperiode en er alles aan zullen doen om de politiek van deze periode te herstellen en de nationale eenheid af te breken. Zij zullen strijden tegen de nieuwe samenlevingsovereenkomst.

- De democratisch tot stand gekomen overeenkomst biedt ook plaats voor de oppositie. Nationale eenheid, veelzijdigheid en discussie passen allemaal onder één dak. Als komend premier zal Orbán al zijn krachten inzetten om het oude systeem op te rollen en een nieuwe samenleving op te bouwen. Dit alles in het kader van de "cultuur van respect". Er is een beter leven op te bouwen, met meer zekerheid, met een betere moraal en ook zinvoller als men elkaar respecteert.