Water and watermanagement: bilateral round table conference Budapest

Vrijdag 10 november 2006 - Na enkele eerste blikken op de kaart zou je tussen Nederland en Hongarije geen overeenkomsten verwachten die te maken hebben met water. Toch heeft de Hongaar er, net zoals de Nederlander, een absolute haat/liefde-verhouding mee. En dat in meer dan één opzicht.

Aan de ene kant geeft het water van de meren en rivieren Hongarije een adembenemende schoonheid, om nog maar niet te spreken van de heerlijke thermaalbaden waaraan Hongarije rijk is en die aan velen heil en genezing brengen. Natuurlijk mag de uitvinding uit 1829 van de Hongaarse benedictijner leraar Jedlik Ányos niet onvermeld blijven: de sodawaterfles.

Helaas zijn er aan de andere kant van de haat/liefde-verhouding ieder jaar weer ergens overstromingen met veel menselijk leed tot gevolg. Minstens zo erg was de cyanide vervuiling uit Roemenië van de Szamos en de Tisza in 2000 waardoor 80% van de vis in de rivier en in het Tisza-meer stierf.

fOp 9 en 10 november 2006 vond in Budapest de ‘bilateral round table conference water and water-management' plaats in het kader van de ‘Hungarian - Dutch Round Table', een initiatief van de Hongaarse en Nederlandse Minister-President uit 2003. De organisatie lag in handen van de Nederlandse ambassade in Budapest samen met de Hongaarse autoriteiten.

Veel kraanwater in Hongarije werd en wordt nog steeds met chloor gezuiverd. Dat is goedkope en eenvoudige methode, immers chloor doodt ziektekiemen in water zeer effectief en het heeft een blijvend zuiverend effect. Een kleine hoeveelheid chloor beschermt het water ononderbroken tegen besmetting: vanaf de waterzuiveringsinstallatie, via het leidingennet tot in de kraan thuis.

Met de eenvoudige watertorens bij ieder dorp in gedachte lijkt zuiveren met chloor een voor de hand liggende optie. Gevolg daarvan is echter dat een reisadvies van een willekeurig reisorganisatie over Hongarije meldt: ‘Het kraanwater in Hongarije is geen drinkwater en heeft meestal een lichte chloorsmaak. Drinkwater kun je daarom beter kopen in de supermarkt'. ‘It's a bad habit to drink water from the supermarket', zo stelde minister Persányi in zijn  betoog gedurende de conferentie. Maar wellicht is het in bepaalde situaties ook zeker niet onlogisch om water uit flessen te drinken.

Conferentie

Na de opening van de conferentie door de Nederlandse Ambassadeur in Hongarije, de heer R. Mollinger en de Professional State Secretary of Bilateral Relation, de heer L. Sz?ke, was het woord aan de Minister of Environment and Water, de heer M. Persányi.

Hongarije wordt doorkruist door twee grote rivieren, de Donau en de Tisza. De Donau heeft een lengte 417 kilometer op Hongaars grondgebied en de Tisza 584 kilometer. Praten over de lengte van de Tisza is een gevoelig punt in Hongarije. Tot en met het einde van de Eerste Wereldoorlog lag de gehele Tisza, vanaf de bron tot en met de uitloop in de Donau, volledig op Hongaars grondgebied. Het beruchte Verdrag van Trianon (4 juni 1920), waarbij Hongarije 2/3 van haar grondgebied moest afstaan, zorgde ervoor dat een deel van de Tisza in de Oekraïne en een deel in Servië ligt.

Van al het water dat door Hongarije stroomt, komt 95% niet van het eigen grondgebied, maar van buurlanden. Dat betekent dat Hongarije zelf nauwelijks invloed kan uitoefenen op de kwaliteit van het inkomende water. Na de toetreding van Roemenië tot de Europese Unie, per 1 januari 2007, zal nog slechts een deel van de toestroom naar Hongarije buiten de Europese Unie liggen. Alleen de Tisza, waarvan de oorsprong in de Oekraïne ligt, zal dan nog water van buiten de Europese Unie door Hongarije voeren. Hierdoor kan het toezicht op de kwaliteit van het binnenkomende water in ieder geval via de EU worden aangekaart.

De minister ging zeer gedetailleerd en gedegen in op de actuele situatie van water en watermanagement in Hongarije. De regelmatige overstromingen van de Donau en de Tisza baren daarbij erg grote zorgen en vragen nadrukkelijke aandacht. Hoewel 2/3 deel van de dijken aan de normen voldoet, gebeuren de overstromingen toch steeds weer. De minister gaf daarbij nuancerend zelf aan dat als de normen anders zouden zijn er ongetwijfeld minder dijken zouden voldoen. Later in de conferentie zou blijken dat de normen die Nederland hanteert beduidend anders zijn als de Hongaarse normen!

Aansluitend brengt de minister de drinkwater- en afvalwatersituatie aan de orde. Het ministerie ziet daarin voor zichzelf een grote uitdaging bij het beschermen van het drinkwater. Inmiddels is 98% van de Hongaarse huishoudens voorzien van leidingwater en meer dan 62% is aangesloten op een riolering. Hongarije ziet zich gesteld met ‘a high level of water issues' zoals de minister stelt en zal hier de komende vier jaren 1 miljard euro in gaan investeren. Hier zal het echter niet bij blijven.

Minister van Verkeer en Waterstaat, mevrouw Karla Peijs, liet zich vanwege de verkiezingen verontschuldigen. Zij werd vertegenwoordigd door de heer Jan Leentvaar, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Wageningen en hoofdinspecteur van de Inspectie Verkeer en Waterstaat.

Nederland heeft in de wereld, en dus ook in Hongarije, een hoog aanzien voor wat betreft onze strijd tegen het water. Leentvaar toont een animatieplaatje van hoe Nederland eruit zou zien als er géén dijken waren: ongeveer 2/3 van het land zou uit water bestaan.

Dat onze normen kennelijk op een ander niveau liggen als de Hongaarse normen, bleek al snel. De heer Leentvaar gaf aan dat slechts 44% van de Nederlandse dijken voldoen aan de normen en dat er nog veel geld nodig is in de komende jaren om die normen te halen.

De Hongaarse minister Persányi haalt opgelucht adem. Met de Hongaarse normen voldoen immers 2/3 van de Hongaarse dijken, zo stelde de minister eerder in zijn betoog.

Leentvaar, zelf al lang betrokken bij de waterissues in Hongarije, kan als geen ander de kracht en de kennis van het vak aan het gehoor uiteenzetten. Het is een mooie presentatie aan het gastland, maar houdt tevens een goede handreiking in. Nederland kán Hongarije helpen met de beteugeling van hun waterproblematieken.

In de inleiding stelde de heer Sz?ke reeds dat water en watermanagement naties kan samenbrengen. De uiteindelijke wens van Hongarije is om binnen de Europese Unie niet alleen maar naar een status van ‘stay on board' te werken, maar ook te willen bijdragen. Hij doelde daarbij met name op de omringende landen die water naar Hongarije voeren en die op het gebied van water en watermanagement van Hongarije kan gaan leren.

Een mooie en waardige Europese gedachte!

Implementatie van nieuwe technologieën

Op allerlei terreinen worden in Hongarije grote vorderingen gemaakt, zo liet Pál Kiss, directeur van het Developement Directorate of the Ministry of Environment and Water', weten. Hij gaat met name in op de concrete projecten die momenteel onder handen zijn en de projecten die in de komende jaren nog te verwachten zijn. Voor de jaren 2007 tot 2013 zullen de zogenaamde ‘Cohesion and Structural Funds' van de Europese Unie jaarlijks ca. € 600 miljoen subsidiëren. De projecten die hieruit worden gerealiseerd omvatten het gehele spectrum van drinkwater, afvalwater en maatregelen tegen overstromingen.

Regelmatig zijn er in dit kader tenders voor projecten in Hongarije. Deze tenders worden conform de EU regelgeving afgewikkeld, waardoor Nederlandse ingenieursbureaus en bouwbedrijven hierop kunnen inschrijven en deelnemen. Meerdere ingenieursbureaus zijn inmiddels al actief in Hongarije, zoals bijvoorbeeld Grontmij, Fugro, Tebodin en Witteveen+Bos of hebben een vestiging in Hongarije, zoals DHV.

Matchmaking

De tweede dag van de conferentie is bestemd voor matchmaking. Hongaarse instanties en Nederlandse deskundigen gaan in bilaterale gesprekken, soms met en soms zonder tolk, in overleg over concrete projecten. Dit is de dag van het zaken doen.

Vanuit het Nederlandse handelsperspectief gezien zijn het momenteel voornamelijk de ingenieursbureaus die aan zet zijn. Er zijn complexe en serieuze kwesties aan de hand in Hongarije die een degelijke voorbereiding vragen. Pas in een later stadium kunnen de bouwbedrijven en de toeleverende industrie een rol gaan spelen. Daarin is voor Nederlandse bedrijven zeker een plaats weggelegd al zal het, vanwege taal- en cultuurverschillen, onontkoombaar zijn om samen te werken met Hongaarse partners en mensen ter plaatse.  

In de komende jaren zullen vele ontwikkel- en bouwprojecten worden gestart binnen de volgende deelgebieden:

• aanleggen van infrastructuur voor drinkwater;
• zuivering van drinkwater;
• aanleggen van riolering;
• afvalwaterzuivering;
• sanering van grondwatervervuiling;
• dijkenaanleg;
• infrastructurele werken;
• bouw van waterkeringen;
• creëren van overloopbassins.

Volop werk aan de winkel dus. Een open kans voor het Nederlandse bedrijfsleven!

De presentaties van de conferentie zijn te downloaden van de website van de Nederlandse Ambassade in Hongarije (www.netherlandsembassy.hu).