Mogelijke inbreukprocedure wegens Hongaars studiecontract

Dinsdag 20 november 2012 - De Europese Commissie heeft vorige week een brief gestuurd naar de Hongaarse regering waarin ze haar zorgen uitspreekt over de nieuwe wet voor het hoger onderwijs. Een van de onderdelen in die wet bepaalt dat studenten die in aanmerking willen komen voor een staatsbeurs een contract moeten tekenen waarmee ze zich vastleggen om na afronding van hun studie voor een bepaalde tijd in Hongarije te blijven werken.

Hongarije moet binnen een aantal weken antwoord geven op de brief, daarna zal de EC besluiten of er een inbreukprocedure zal worden opgestart. De EC vindt dat met deze onderwijswet, studenten moeten twee keer het aantal jaren dat hun studie duurde in Hongarije blijven, het vrije verkeer van burgers wordt geschaad.

Volgens een bericht op 21 september in het dagblad Magyar Nemzet hadden alleen al aan de ELTE universiteit rond de 5000 studenten met een staatsbeurs het contract ondertekend. Ongeveer dertig IT-studenten ondertekenden dat niet. Ook andere universiteiten in het hele land gaven aan dat de meeste studenten akkoord gingen met het contract. Uit andere bronnen blijkt dat de studenten zich er niet zoveel zorgen over maken. Want over een aantal jaar kan de politieke situatie helemaal anders zijn, en als dat niet zo is dan zullen ze wel een manier vinden om onder het contract uit te komen.

Hongarije heeft momenteel te maken met een enorme uitstroom van hoger geschoolden naar het buitenland, met dit studiecontract zou dat enigzins afgeremd kunnen worden. Daarnaast vind de huidige regering dat als je toch wilt vertrekken na je studie dat je dan een andere financiering moet vinden, bij je ouders of door naast je studie te gaan werken. Op zich is dat geen vreemd standpunt.

In Hongarije konden altijd veel studenten in bijna alle studierichtingen gebruik maken van een staatsbeurs zonder die terug te hoeven betalen. Maar de staatskas is leeg, de mooie tijden van gratis studeren zijn voorbij en een systeem dat meer op het westerse lijkt is dus hard nodig. Met de nieuwe wet is het nu ook niet meer mogelijk om voor alle studies een staatsbeurs te krijgen. En voor de studies waarbij dat wel mogelijk is, mag de staat toch best iets terug verlangen. Maar de regering had ook kunnen kiezen voor een ander systeem, zoals het aflossen van de studieschuld in termijnen of middels een belastingbonus bij snelle terugkomst na het verblijf in het buitenland. Het verplichte studiecontract zoals dat nu gebruikt wordt, lijkt meer een doelgerichte maatregel te zijn om de jonge Hongaren in hun bewegingsvrijheid te beperken.