(G)een wolkje aan de lucht

Woensdag 18 juni 2014 - Vroeger, toen de wereld nog eenvoudig was, dacht ik dat Nederlanders, Britten en wellicht andere volkeren wel veel over het weer praatten, maar dat het weerbericht een volkomen neutraal en door iedereen terecht gerespecteerd instituut was. Natuurlijk, ze zaten er altijd naast en die grapjes van Erwin Krol waren wel erg belegen. En natuurlijk, in sommige moeilijke weken kon je je niet aan de indruk onttrekken dat Herman Finkers eigenlijk wel de vinger op de zere plek van nietszeggendheid had gelegd: 'Morgen verwachten we middagtemperaturen tussen twaalf en zes uur.' Maar dat het weerbericht ooit speelbal van de door Economie & Ideologie bepaalde wereldorde zou worden: ondenkbaar!

Dat veranderde, althans in Nederland, een aantal jaar geleden toen het KNMI door strandtentuitbaters, festivaldirecteurs of wie weet wat voor ander zomers entertainmentvolk, aansprakelijk werd gesteld voor gederfde inkomsten na een slechte weersvoorspelling. Slecht in beide betekenissen: het was die dag namelijk prachtig weer geweest en in een wereld waarin we geen fouten of onvolmaaktheid kunnen accepteren moest het KNMI dus ter verantwoording worden geroepen. Wanneer de meteorologische dienst zou nalaten een aanstormende orkaan te voorspellen kan ik me daarbij iets voorstellen, maar op een zonnige dag beschikt een potentiële strand- of festivalbezoeker zelf wel over een raam om doorheen te gluren.

Tot zover Nederland waar zelfs het weerbericht zich ten dienste van de handel dient te stellen. Over naar Hongarije.

De Hongaarse nationale televisie gaat gelukkig grotendeels aan mij voorbij, maar eerder deze week ontkwam ik er niet aan een weerbericht te bekijken (tijdens de rust van Zwitserland-Ecuador, waar ook al niet aan te ontkomen was). Nu was het mij niet onbekend dat het huidige Hongarije er een handje van heeft zaken nogal te politiseren, maar dat dit ook voor het weerbericht gold was een, althans voor mij, nieuw fenomeen.

Wolkjes, daar ging het om. Op een weerkaart op tv is het land, ook zonder dat grenzen worden aangegeven, duidelijk als vorm herkenbaar door de wolkjes en zonnetjes. Die houden bij de grens op, want waarom zou de NOS immers het weer in Vlaams-Brabant of Nordrhein-Westfalen willen voorspellen? Uit mijn ooghoek zag ik op het tv-scherm echter helemaal niet de vorm van Hongarije in de wolkjes. Maar ergens aan denken deed het figuur mij wel.

Iets beter naar het scherm kijkend zag ik het opeens: een deel van Servië en Oekraïne, heel Slowakije, Transylvanië ... de Hongaarse tv zendt gewoon het weersbericht uit voor heel Groot-Hongarije! Aannemend dat ze in de studio wel op de hoogte zijn van de 'nieuwe' grenzen resteert eigenlijk vooral de vraag: is het nostalgie of anticipatie?