VJ boot en Design put, Nederlandse trends in Boedapest

Donderdag 28 februari 2008 - Waarom zou ik als Amsterdammer in Boedapest naar moderne Nederlandse meesters als Eboman of Alexander van Slobbe gaan kijken? Misschien omdat ik met het Openbaar Vervoer overal kan komen? Omdat ik het daar aanwezige Hongaarse publiek prettiger vind? Omdat de wijn er lekkerder is? Allemaal vragen die ik met ja zou kunnen afvinken. Maar mijn echte nieuwsgierigheid gaat uit naar de reacties van het Hongaarse publiek. Onwillekeurig speel ik een wedstrijdje. Wie zijn de besten, de Hongaren of de Nederlanders? Ik ben op zoek naar de interactie, tenslotte kent cultuur geen grenzen toch?

In Boedapest vindt vanaf 15 februari tot 12 maart onder veel belangstelling het LOW festival plaats. De Nederlandse en Vlaamse overheid en hun culturele instituten en instellingen hebben een uitgebreid programma aan moderne kunst, vormgeving, moderne- en klassieke muziek, en dansvoorstellingen neergezet. Het programma is samengesteld door voornamelijk Hongaarse curatoren en zou daardoor de nieuwsgierigheid naar kwaliteit uit de Lage Landen moeten bevredigen. Dat lijkt goed gelukt.  
 
VJ's op de Donau
Het programma is veelzijdig en uitgebreid. Voorlopig heb ik mijn bezoek moeten beperken tot twee evenementen voor het jongere publiek dat in grote aantallen kwam kijken. Het WAMP in de Gödör Klub met Holland-Magyar Design Festival en My City: Amsterdam, moderne muziek op A38. A38 is de naam van een voormalig vrachtschip dat is omgetoverd tot een pittige club in het laadruim en een restaurant daar bovenop met uitzicht op de Donau en op de nieuwe architectuur aan de overkant waaronder het indrukwekkende Palace of Arts. Een beetje Rotterdams voelt de locatie aan, terwijl de A38 ook de sfeer heeft van de Melkweg in Amsterdam. Dat is niet zo vreemd omdat meerdere bands die er nu optreden elkaar daar al eerder ontmoet hebben, ook in gezamenlijke programma’s.

Knallende underground of VJ gespetter, tot swingen komt het pas bij de Amsterdam Klezmer Band of bij Žagar, de band van enkele oud-begeleiders van Yonderboi, die krachtige drums speelt onder electronische samples en scratches uit moderne muziek van de hele wereld. Het publiek was al opgewarmd door meester-scratcher in beeld en geluid: Eboman. Voor de Nederlander in Boedapest die heimwee heeft naar Amsterdam een sublieme show met de hoogtepunten van het Nederlands lied dat zich in ons onderbewuste heeft genesteld: van Ramses Shaffy tot Johnny Jordaan, Osdorp Posse en Jantje Smit. De clubavonden in A38 zijn geslaagde opwarmers voor de shows die nog volgen en voor de workshops/tournement/party voor DJ's en VJ's die komende dagen plaats vinden. Software-ontwikkelaars en VJ’s en DJ’s gaan dan met elkaar aan de slag. De jury bestaat niet alleen uit internationale experts maar vooral ook uit het publiek. Voor het Hongaarse publiek is dansbaarheid daarbij de essentiële factor.

Design in een put
De Gödör Klub is een fenomenale expositieruimte. Ooit begon men in Boedapest met de bouw van het nationale Palace of Arts midden in het centrum van de stad. In de betonnen fundamenten zijn nu expositie/voorstellingsruimten te vinden. De entree naar deze Gödör (Hongaars voor put) bereik je via een afdaling van de grote trappen op het plein waarop je ook lekker in het zonnetje kunt zitten. Een heuse stadse antichambre en chill-out plek. De centrale hal van de Gödör Klub ligt onder de vijver van het Erszébet plein en wordt wel het Aquarium genoemd. Het door het water gefilterde licht biedt in de hal daaronder een transparante en diffuse verlichting op het podium en de exposities. Tijdens de bouw groeiden de ambities voor het huidige Palace of Arts en heeft men twee jaar geleden in zuidelijke richting aan de Donau dit met een spectaculair paleis gerealiseerd. De restanten van de fundamenten van de oude locatie bieden nu ruimte voor hedendaagse exposities en voorstellingen. Laat iedere bezoeker blijven pleiten om deze ruimte te behouden want de dreiging om de put alsnog voor stedelijke bouwprojecten zoals een parkeergarage te gaan gebruiken, is ook van vandaag.

Van 22 tot 24 februari waren de Gödör Klub en het WAMP dus gastheer voor het Nederlands Hongaars Design Festival. Nederlandse vormgeving is langzamerhand ons nationale export product bij uitstek, zowel de klassieke (typo)grafische vormgeving als de hedendaagse producten waarvan vorm en functie elkaars kwaliteit versterken. Eén expositie was het tonen van de succesvolle catalogus van hedendaags Nederlands Design, de VIA Milano. Een bijzondere collectie voor wie kennis wil nemen van het werk van toppers als Total Design. Een andere, historische, expositie toonde de hoogtepunten van het Nederlands grafisch ontwerp van onder meer Theo van Doesburg, Paul Schuitema en Vilmos Huszár. In de woelige jaren dertig van de twintigste eeuw kwamen veel kunstenaars uit Rusland en Oost-Europa naar Nederland en hebben elkaar geïnspireerd. Nu in 2008 kwamen Hongaarse en Nederlandse vormgevers bij elkaar op de WAMP beurs. Ik signaleerde geen wederzijdse inspiratie, maar dat kan komen door de opstelling. Hongaren waren met hun werk in de hoeken gezet of naar de zijkant geschoven, de Nederlanders namen plaats in het midden. De beurs werd druk bezocht door Hongaarse jongeren voor wie - naar bleek bij de standhouders - het Nederlands werk veel bewondering opriep, maar wel onbetaalbaar was. De producten op de beurs bestonden vooral uit kleding, mode-accessoires, keramiek en sieraden.

Terlenka samplen
Heb ik in dit artikel eerder al mijn lof geuit voor het scratchen en samplen van de Nederlandse VJ’s, op de beurs zag ik dat Hongaren prachtige kleding samplen uit originele gobelin stoffen en zeventiger jaren Terlenka met voor Nederlandse begrippen uitermate betaalbare prijzen. Er is echt volop talent bij de vormgevers van vandaag in Hongarije en het wordt tijd om hen uit te nodigen naar Nederland en in onze “broedplaatsen” verblijf te bieden. Wordt het logo van WAMP 'NL Nincs Lehetlen' dan volgend jaar 'HU, Hongarije bij Uitstek'?

>>>> Auteur	Lidewijde de Smet
>>>> Foto's	Tom de Smet