Vadertje Orbán sprak: gemeenschappelijk belang voorop

Dinsdag 19 oktober 2010 - Voorafgaand aan het behandelen maandag in het Hongaarse parlement van het nieuwe 'actieplan' om de economie weer op de rails te krijgen, hield Viktor Orbán een parlementair betoog waarin hij de punten presenteerde, uiteraard ingebed in zijn welbekende retoriek. Zijn partij, de Fidesz, eind jaren '80 nog zo fris begonnen als letterlijk 'jong, liberaal, radikaal en alternatief (Fidesz – Verbond van Jonge Democraten)' werd in de loop der jaren steeds meer 'rechts, conservatief, christelijk'.

Een zichzelf vermarkende staat is volgens Orbán een 'zelfmoordmodel', een model dat uiteindelijk de essentie van een staat vernietigt, namelijk die van de vertegenwoordiging van het algemeen belang. De staat mag geen sfeer van eigenbelang scheppen. Het tweede actieplan moet drie actuele vraagstukken van algemeen belang concreet maken: de evenredige verdeling van gezamenlijke lasten, het behouden en scheppen van werkgelegenheid en de strijd tegen doelloze en slechte regelgeving.

Voor de nieuwe crisisbelasting die opgelegd gaat worden aan telecommunicatie- en energiebedrijven en retailketens komt er een overgangstijd, met evenredige belastingen deze genoemde sectoren en hun werkgelegenheid niet zullen schaden. Volgens de president is het eerlijk, gerechtigd en verstandig dat in het tweede gedeelte van de crisis we die bedrijven die tot nu toe vrijgesteld waren van offerverplichtingen, extra gaan belasten. Zij die de grootste winsten maken, zullen het grootste deel van de lasten dragen.

Vanaf 2011 wordt een evenredige belasting ingevoerd, voor iedereen te berekenen en overzichtelijk. Wie tien keer zoveel verdient, betaalt tien keer zoveel belasting. Wie voor meer mensen zorgt, dus kinderen opvoedt, betaalt minder belasting. Verder benadrukte Orbán, scholing kan niet worden verwaarloosd, net zo min als de gezondheidszorg en een verstandige hervorming van de openbare dienstverlening. Over die openbare diensten wordt in de komende tijd met gemeenteraden en provincieraden, waaronder veel openbare diensten vallen, onderhandeld.

We moeten de privébelangen uit de wereld van de staatsbedrijven wegvegen, aldus Orbán. Hongaren hebben er genoeg van dat dat soort van bedrijven 'misdrijven' begaan. Als eerste stap verenigen we de Volán en de MÁV in een gezamenlijke holding, en met het BKV (Openbaar vervoer Boedapest) hervormen we de samenwerking zodat die voor beide partijen bevredigend zal zijn.

De privatisering van de pensioenen noemt hij een typisch voorbeeld van eigen interesse, dat is enkel agressief winstbelang en schaadt het gemeensschapsbelang. De staat moet gepensioneerden beschermen en dat kan alleen als dit kabinet een staatspensioenfonds opzet. Wie terugkeert van een privaat pensioenfonds naar het staatsfonds komt gegarandeerd niet in de problemen want het staatspensioen is immers waardevast. Alleen de staat is zo sterk dat die een economische crisis te boven kan komen.

Vooralsnog rinkelen er weinig bellen bij de Hongaarse meerderheid die heeft gekozen voor deze Fidesz-KDNP regering. Ze geloven in hun nieuwe toekomst. Dat er een hiaat zit tussen de beloftes, woorden (zelfs daden en nieuwe wetten) aan de ene kant, en wat werkelijk mogelijk is vanuit Europese context gezien aan de andere kant, dat doet nu even niet terzake. Hongarije doet het anders. Zoals Orbán zei tijdens de verkiezingscampagnes en bij zijn overwinning in het voorjaar: "het is een nieuwe revolutie, het is nu de tijd!" En dat hij daar geen gras over laat groeien, dat is wel duidelijk.