VN wil 'daklozenwet' uit Hongaarse grondwet

Donderdag 4 april 2013 - Twee externe deskundigen op het gebied van armoede, mensenrechten en huisvesting hebben voor de Verenigde Naties het Hongaarse wetsartikel met betrekking tot de dak- en thuislozenproblematiek in de onlangs aangepaste grondwet onderzocht. Zij dringen er nu op aan dat de Hongaarse regering dit artikel verwijdert.

Door het wetsartikel worden dak-en thuislozen gediscrimineerd en gecriminaliseerd, en omdat het vastligt in de grondwet zal dat ook voor komende generaties gelden, aldus Magdalena Sepúlveda. Raquel Rolnik, deskundige op het gebied van huisvesting, vindt dat de Hongaarse regering er niet voldoende aan doet om genoeg huisvesting en opvangplaatsen te realiseren. Er is geen plan voor de lange termijn. Zo lang die huisvesting niet geregeld is, en daklozen die op straat leven bestraft worden met geldboetes of gevangenisstraf, schendt Hongarije de internationale mensenrechten. Wel is Rolnik tevreden over het feit dat Hongarije in het aangepaste artikel de tekst heeft opgenomen dat het land zal streven naar genoeg huisvesting.

In de grondwet april 2011 stond dit:

Article XXII

Hungary shall strive to provide every person with decent housing and access to public services.

Na de aanpassing 2013 staat er dit:

Article 8 The following provision will replace Article XXII. of the Fundamental Law: "Article XXII

(1) Hungary shall strive to provide the conditions for housing with human dignity and to guarantee access to public services for everyone.
(2) The state and local governments shall strive to guarantee housing for every homeless person in order to create the conditions for housing with human dignity.
(3) Law or local government decree may outlaw the use of certain public space for habitation in
order to preserve the public order, public safety, public health and cultural values. "

Als je naar punt 1 en 2 kijkt, zou je kunnen denken dat er alles aan gedaan gaat worden om die huisvesting te realiseren én te garanderen. Maar er staat 'streven' in plaats van 'moeten' of 'verplicht zijn tot'. Het mag dus ook bij plannen maken blijven. Punt 3 biedt opnieuw ruimte aan de landelijke en regionale beleidsmakers om het bewonen van bepaalde openbare ruimtes te verbieden. In de periode dat de eerste verordeningen van kracht waren, tot dat het Constitutionele Hof er een stokje voor stak, is er in meerdere gemeenten in het totaal rond de 100.000 euro aan boetes geheven. Nu de grondwet met dit aangepaste artikel is aangenomen door het parlement, kunnen gemeenten de verordeningen weer activeren, boetes heffen en gevangenisstraffen opleggen. Eind vorig jaar kwamen de gemeentebesturen voor een landelijk overleg bij elkaar, daar werd onder meer gesproken over hoe die verordeningen op elkaar af te stemmen.

In Hongarije wordt er door daklozen overlast veroorzaakt, dat valt niet te ontkennen. Dat de regering daaraan iets wil doen is dus begrijpelijk. Maar zolang er niet genoeg opvang, huisvesting en sociale woningbouw wordt gerealiseerd, zou die wet niet mogen bestaan. En al zeker niet vastliggen in de grondwet, die is immers bedoeld voor heel andere zaken.

Meer over het VN rapport:

>>>> Hungary must retract law that makes homelessness a crime

De Hongaarse regering ziet het anders, zoals blijkt uit de verklaring door het Ministerie van Buittenlandse zaken in antwoord op het VN rapport:

>>>> Hungarian response to criticism concerning service for the homeless

Hongaarse versie aangepast Artikel:

XXII. cikk:

(1) Magyarország törekszik arra, hogy az emberhez méltó lakhatás feltételeit és a közszolgáltatásokhoz való hozzáférést mindenki számára biztosítsa.

(2) Az emberhez méltó lakhatás feltételeinek a megteremtését az állam és a helyi önkormányzatok azzal is segítik, hogy törekszenek valamennyi hajlék nélkül élő személy számára szállást biztosítani.

(3) Törvény vagy helyi önkormányzat rendelete a közrend, a közbiztonság, a közegészség és a kulturális értékek védelme érdekében, a közterület meghatározott részére vonatkozóan jogellenessé minősítheti az életvitelszerűen megvalósuló közterületi tartózkodást.