Waarschuwing

Laden XML bestand mislukt

Comment not terminated

Sombere zondag

szmrvsrnpDonderdag 12 maart 2015 - Het was op 8 maart de laatste zondag dat Hongaren boodschappen konden doen bij grote supermarkten en mega-stores. Op zondag 15 maart treedt de nieuwe winkelsluitingswet in en daarna worden alle zondagen saai, misschien zelfs wel somber... 'Szomorú vasárnap'. Het zal allemaal wel loslopen. Zo heel lang is het niet geleden dat op zondag de meeste winkels gesloten waren, we kunnen daar best opnieuw aan wennen.

De Ikea en Praktiker blijven door de week en op zaterdag langer open en voor een broodnodig flesje of pakje kun je nog steeds bij de buurtsuper terecht. Misschien wordt voor sommigen de zondag wel wat saaier, maar echt zo somber als de Hongaarse artiest Rezső Seress het in 1933 vanuit zijn vers geldolven graf in 'Szomorú vasárnap' bezong, wordt het natuurlijk nooit. Sinds zijn liefje op die bewuste zondag, hij stond met witte bloemen in zijn hand, niet op kwam dagen, was er voor hem geen reden meer om te leven. De zondag werd sindsdien somber en op de Utolsó vasárnap, de laatste zondag, stond de priester aan zijn graf.

Seress Rezső1Over het lied van Seress (1889-1968) is veel, ook veel onzin, geschreven. Dit dieptreurige lied zou door de melancholische muziek en de tekst over een niet te dragen liefdesverdriet mensen hebben aangezet tot zelfmoord. Niet alleen in Hongarije, maar wereldwijd werden veel zelfmoorden, in Amerika zelfs honderden, gekoppeld aan dit lied en het kreeg de de macabere titel 'Suicide Song'. Aan het eind van de jaren dertig toen de Engelstalige, niet letterlijke, vertaling verscheen onder de titel 'Gloomy Sunday', met Billie Holiday in 1941 als een van de meest bekende vertolksters, onstonden er nog meer mythes over het hoe en waarom van dit lied. Rezső Seress heeft in ieder geval de muziek gecomponeerd, het lied als eerste gezongen en het schijnt dat hij zelf eerst een andere tekst geschreven had. De crisisjaren en het opkomende fascisme inspireerden hem tot 'Vége a világnak - Het einde van de wereld'. De tweede tekstversie kwam van de hand van de dichter László Jávor. Maar draaide het nu om het liefdesverdriet van Seress, of juist om dat van Jávor?

En ja, Seress pleegde zelfmoord, maar dat deed hij pas toen hij al 79 jaar oud was, hij sprong uit het raam van zijn woning in Boedapest. Dat zouden we nu zelfeuthanasie noemen. Mocht u zich nou voortaan vervelen op de saaie zondag, niet leuk met het hele gezin aan tafel, een stuk gipsplaat nodig maar de Praktiker dicht, of trek in Zweedse balletjes en de Ikea gesloten, heeft u zelfs geen eens aanspraak van de buren op een zo'n grijze zondag in november, laat dan lekker luid Szomorú vasárnap uit de boxen schallen, zing mee en bedenk: het kan echt nog allemaal veel erger in het leven, Seress en Jávor kunnen daar van meepraten.

Szomorú vasárnap     Sombere zondag
       
Szomorú vasárnap     Op een sombere zondag
száz fehér virággal     stond ik met honderd witte bloemen
vártalak kedvesem     verzonken in gebed 
templomi imával.     op je te wachten, mijn lief.
Álmokat kergető     Die zondagmorgen
vasárnap délelőtt,     voortgestuwd door dromen,
bánatom hintaja     sloeg de slinger van mijn verdriet
nélküled visszajött.     terug zonder jou.
Azóta szomorú     Sindsdien
mindig a vasárnap,     zijn alle zondagen somber,
könny csak az italom,     ik drink slechts tranen, 
kenyerem a bánat.     verdriet is mijn brood.
       
Szomorú vasárnap.     Sombere zondag
       
Utolsó vasárnap     Kom toch mijn lief
kedvesem gyere el,     op deze laatste zondag,
pap is lesz, koporsó,     de priester komt ook, met doodskist, 
ravatal, gyászlepel.     een lijkbaar en rouwkleed. 
Akkor is virág vár,     Ook nu wacht een bloem op je,
virág és - koporsó.     een bloem - en een doodskist. 
Virágos fák alatt     Onder bloeiende bomen
utam az utolsó.     ga ik voor het laatst op reis. 
Nyitva lesz szemem, hogy     Maar mijn ogen zijn open,
még egyszer lássalak.     ik wil je nog één keer zien. 
Ne féj a szememtől,     Wees niet bang voor mijn ogen,
holtan is áldalak...     ik zegen je, ook vanuit de dood...
       
Utolsó vasárnap     De laatste zondag

>>>> Vertaling: Gwenda Zuurbier

Van Engeland tot Spanje, van de VS tot Zuid-Korea en van Frankrijk tot Thailand, het lied is overal ter wereld gecoverd, en het werd gezongen in de Duits-Hongaarse speelfilm Ein Lied von Liebe und Tod uit 1999, beter bekend onder de Engelse titel 'Gloomy Sunday'.

>>>> De originele uitvoering door Seress



>>>> Billie Holiday... onverbeterbaar



>>>> En een erg lekkere versie van Portishead




>>>> Tom de Smet


Facebookgroepen Hongarije Nederlandstalig

Hieronder ziet u een overzicht van verschillende facebookgroepen van Nederlanders, Belgen en Hongaren die met elkaar communiceren in de Nederlandse taal maar ook in het Hongaars of het Engels. Staat er een facebook-groep niet bij? Stuur uw tip naar:

Nederlandse Ambassade in Hongarije             Wie woont waar in Hongarije            Boekendag Boedapest
Belgische Ambassade in Hongarije   Wonen en leven in Hongarije   Studentenvereniging Hongarije
Hungarian Business Network Nederland   Hongaars-Vlaamse club   KRE Boedapest Neerlandistiek
Nederlandse Vereniging in Hongarije   Stichting Kinderhulp Hongarije    ELTE Boedapest  Neerlandistiek 
Nederlanders en Belgen in Hongarije   Stichting Rex dierenwelzijn Hongarije    Universiteit Debrecen Neerlandistiek
Belgen in Hongarije    Marktplaats Hongarije   Hungária Club 1929
Hongarije Groep   De Hongaarse Taal   Wonen en reizen in Hongarije