Miklós Bánffy, The Renaissance Man

Vrijdag 13 september 2013 - Op wat vergaderingen en gesprekken achter de schermen na had Miklós Bánffy in zijn functie als Minister van Buitenlandse Zaken tijdens het Congres van Genova in 1921 niet zo veel te doen. Hongarije telde na het Verdrag van Trianon niet meer mee, de belangrijkste Europese politieke leiders konden de zaken ook wel zonder hem regelen. Het was tijdens dit Congres dat Bánffy een serie van eenentwintig karikaturen tekende van de daar aanwezige politieke leiders.

Scherp en genadeloos heeft hij deze ijdele mannen geportreteerd. Maar ook zichzelf spaarde hij niet, als een vermoeide kantoorklerk zit hij zichtbaar ongemakkelijk aan tafel. De serie karikaturen werd in een kleine oplage onder de Franse titel 'Fresques és Frasques' gepubliceerd. Niet onder zijn eigen naam, maar onder het pseudoniem Ben Myll. Een minister die zeer goed kan tekenen, intendant was van de opera in Boedapest, jonge componisten hun moderne werk liet uitvoeren, theaterstukken en romans schreef, kostuums en decors ontwierp, je zou willen dat alle ministers in Europa vandaag de dag zo veelzijdig zouden zijn.

In de eerste jaren na het Verdrag van Trianon was het Bánffy die de problemen van de Hongaren in Roemenië probeerde op te lossen en de diplomatieke banden in stand wist te houden. Bánffy was ook een van de weinige Hongaren die vanuit het comfortabele Boedapest terugkeerden naar Transsylvanië. En zelfs toen hij daar vanaf 1926 geen politieke functie meer mocht vervullen, wist hij een spin in het web te blijven. Naast het schrijven was hij nog jaren werkzaam als hoofdouderling van de Gereformeerde Kerk in Transsylvanië.

De Hongaarse ambassadeur in Nederland Gyula Sümeghy is dan ook blij dat de tentoonstelling over Bánffy in De Boskant te Den Haag te zien is. Zo kan Hongarije een van de meest bijzondere Hongaren tonen aan het Nederlands publiek. Ook Hongaren leren hem trouwens nu pas goed kennen, tijdens het communisme werd er niet over Bánffy gesproken en hij verdween in de vergetelheid. Bánffy was niet alleen als kunstenaar en politicus, maar vooral als mens van groot belang voor Hongarije, aldus Sümeghy. Hij bracht met al zijn disciplines de mensen bij elkaar, als een echte diplomaat in de breedste zin van het woord.

Wat tien jaar geleden aan het Nationale Theatermuseum & Instituut (OSZMI) begon als onderzoek naar het artistieke werk van Bánffy, in eerste instantie naar zijn werk als toneelschrijver en decor- en kostuumontwerper, mondde uit in een tentoonstelling waarin zijn complete leven en werk tot aan zijn dood in 1950 belicht wordt. Als een rode draad daarin komt zijn vriendschap en samenwerking met de architect, kunstenaar én politicus Károly Kós naar boven. Samen waren zij op vele gebieden vernieuwend en beeldbepalend voor Hongarije, zowel voor als na de Eerste Wereldoorlog. En hoewel haar tentoonstelling nu staat als een huis gaat Zsuzsa Szebeni, curator aan het OSZMI, door met haar onderzoek. Samen met wetenschappers uit Italië en Groot-Brittannië, waar ook onderzoek naar Bánffy verricht wordt, gaat ze een conferentie in Boedapest organiseren en ze is nu haar boek over Bánffy aan het afronden. De tentoonstelling zal verder reizen naar andere landen en ook weer opnieuw in Hongarije en Transsylvanië te zien zijn. In De Boskant te Den Haag is die nog tot met zaterdag 21 september te bezoeken.

Videoimpressie van de opening door Éva Juhász:

http://www.youtube.com/watch?v=37TBDDvDMwM

>>>> Foto's: Róbert Szebeni-Szabó
>>>> Door: Tom de Smet & Éva Juhász