Kruidigheid uit Cserszeg

Donderdag 25 juni 2015 - Toen ik begin juni bij vrienden in Amsterdam een glas witte wijn ingeschonken kreeg, was ik verbaasd toen ik het etiket op de fles zag. Ik dacht altijd dat deze specifieke wijndruif het buiten Hongarije nooit zou maken. Al was het alleen maar om de naam: cserszegi fűszeres, een moeilijke mondvol met Hongaarse letters.

De wijn op die avond bleek van de HEMA te komen. Ergens in mei dit jaar verscheen die in de winkels. Eindelijk een Hongaartje in het schap. Wel eerlijk zeggen, het is geen pure cserszegi. Hij krijgt de hulp van chardonnay. Maar toch, voor het eerst in Nederland zag ik zijn naam op een etiket. Toeval of niet, een dag later kreeg ik een persbericht binnen van Frittmann, een gerenommeerd wijnhuis in de Kunság wijnregio. De familie Frittmann vernam pas eind mei uit de Hongaarse pers dat de wijnschrijver voor The Wallstreet Journal Will Lyons in april al hun cserszegi fűszeres 2013 had beschreven in zijn artikel Five of the Best Wines You’ve Never Heard Of. Hij noemt de druif een mooi alternatief voor sauvignon blanc. Antita Frittmann wist wel dat deze wijn in Groot-Brittannië verkocht wordt, en ook in Duitsland, maar niet dat ze hem in de Verenigde Staten verkopen. Het bleek dat Lyons de wijn van een bevriende Britse importeur gekregen had. Volgens Anita Frittmann (foto rechts) is het niet alleen een erkening voor het wijnhuis zelf, maar ook voor de in 2010 overleden vakman en veredelaar Károly Bakonyi die aan deze Hongaarse druif in 1960 het leven gaf.

Tijdens zijn opleiding aan de Hogere Tuinbouwschool bekwaamde Bakonyi zich in de wijnbouw en het veredelen en kruisen van druivenrassen. Zijn cserszegi füszeres (gekruid/kruidig uit Cserszeg) onstond uit een kruising van irsai olivér (ook specifiek Hongaars) en de rode traminer (Roter Traminer, Savagnin rose). Bakonyi wilde, behalve dat de druif vroeg zou rijpen, vooral dat hij koude lange winters goed zou doorstaan en dus gemakkelijk te telen zou zijn in de meer noordelijke wijnstreken van Hongarije. Toch duurde het nog tot begin jaren tachtig voordat de druif op grotere schaal werd aangeplant. Regio’s waar de druif nu verbouwd wordt zijn, naast Kunság, onder meer Balatonmelleké (Zala), Etyek-Buda en Ászár-Neszmély. En deze laatste wijnstreek ligt inderdaad in het noorden en daar komt ook deze wijn van de HEMA vandaan. De streek, net als Kunság trouwens, had tot een jaar of tien geleden niet echt het imago van ’allerbeste wijnregio’. Ook daar waren in de communistische tijd grote wijncoöperaties te vinden waar alles om de productie draaide en niet om kwaliteit. Wijndruiven moesten gemakkelijk te telen zijn en snel rijpen. Wagonladingen bulkwijn werden er in die tijd per spoor onder meer naar de vroegere Sovjet-Unie getransporteerd. Maar zoals Frittmann bewijst, en ook vele andere wijnhuizen die na de omwenteling van 1989 in de ’mindere’ streken aan het werk gingen, valt met inzet en vakmanschap daar ook goede wijn te maken.

De merknaam Donau Valley, waaronder de chardonnay-cserszegi fűszeres (en ook een merlot-kékfrankos) nu bij de HEMA verkocht wordt, zal wel een marketingtrucje zijn. Het Nederlandstalige 'Donau' gecombineerd met het Engelstalige 'Valley', hoe komen ze erop? De producent Hilltop Nesmély Zrt. zet overigens al jaren grote massa’s af bij de Britten. Hilltop, niet voor niets een Engelse naam, is speciaal voor de Britse markt gaan produceren. En het schijnt dat hun cserszegi fűszeres (om de Britten geen lamme mond te geven bij de uitspraak van de naam, verkocht onder de naam ‘Woodcutter’s White’) daar al jaren een hit is. Zo zie je maar, die Hongaarse communistendruif moest eerst in Groot-Brittannië furore maken, voordat die naar Nederland mocht.

Een jaar of tien geleden proefde ik in Boedapest voor het eerst een cserszegi fűszeres en jawel, de naam suggereert het al, ik vond hem kruidig. En deze van de HEMA, tja, het is een beetje van alles wat langskomt. Vol, boterig en wollig aan de ene kant en los daarvan veel fris fruit en, te, hoge zuren. Een echte eenheid vormen de twee druiven niet. Maar voor de prijs van € 4,50 gaan we niet staan piepen. Maar of het een Omfietswijn wordt is de vraag. Oja, bij de laatste paar slokken proefde ik rozen. Nu nog op zoek naar de maneschijn. En wachten tot die pure Frittmann ook in Nederland verschijnt.